KPI (Key Performance Indicators) หรือตัวชี้วัดประสิทธิภาพสำคัญ เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวัดและติดตามผลการดำเนินงานของแผนกหรือองค์กร ซึ่งสำหรับแผนกการเงิน KPI สามารถเน้นได้ทั้งด้านการเงินและด้านการบริหารจัดการทางการเงินขององค์กร
- การวัดประสิทธิภาพการดำเนินงาน KPI ช่วยในการวัดและติดตามประสิทธิภาพของแผนกการเงิน เช่น การวัดความสามารถในการจัดการกระแสเงินสด การบริหารหนี้สิน และการลงทุน ซึ่งช่วยให้บริษัททราบถึงประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากรทางการเงิน
- การประเมินผลการดำเนินงาน KPI ช่วยให้แผนกการเงินสามารถประเมินผลการดำเนินงานในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ และเปรียบเทียบกับเป้าหมายหรือมาตรฐานที่ตั้งไว้ ทำให้สามารถปรับปรุงกระบวนการและกลยุทธ์ได้
- การตัดสินใจที่มีข้อมูล KPI ให้ข้อมูลที่ชัดเจนและเป็นรูปธรรมแก่ผู้บริหารในการตัดสินใจด้านการเงิน เช่น การวิเคราะห์ต้นทุน-ประโยชน์ (Cost-Benefit Analysis) และการจัดการงบประมาณ
- การตรวจสอบและควบคุม KPI ช่วยให้แผนกการเงินสามารถตรวจสอบและควบคุมกิจกรรมทางการเงินต่าง ๆ เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการรั่วไหลของทรัพยากรทางการเงินและการปฏิบัติตามกฎระเบียบ
- การสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุนและ Stakeholders การมี KPI ที่ชัดเจนและสามารถติดตามได้ช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุนและผู้มีส่วนได้เสียว่าบริษัทมีการจัดการทางการเงินอย่างมีประสิทธิภาพและมั่นคง
- การระบุและจัดการความเสี่ย: KPI ช่วยในการระบุและจัดการความเสี่ยงทางการเงิน เช่น ความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงของอัตราดอกเบี้ย หรือความเสี่ยงจากการดำเนินงานไม่เป็นไปตามแผน
ตัวอย่างของ KPI ของแผนกการเงิน ได้แก่
1.อัตราการเรียกเก็บหนี้ (Debt Collection Rate)
วัดเป็นเปอร์เซ็นต์ของเงินหนี้ที่สำเร็จการเรียกเก็บได้ต่อรายการเงินหนี้ทั้งหมดที่ต้องเรียกเก็บ
2.ค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บหนี้ (Cost of Debt Collection)
วัดเป็นเปอร์เซ็นต์หรือจำนวนเงินของค่าใช้จ่ายที่ใช้ในการจัดเก็บหนี้ต่อยอดหนี้ที่เก็บได้
3.ระยะเวลาการตรวจสอบและอนุมัติใบสำคัญ (Cycle Time for Invoice Processing)
วัดเป็นจำนวนวันที่ใช้ในการตรวจสอบและอนุมัติใบสำคัญทางการเงิน ตั้งแต่วันที่รับใบสำคัญจนถึงวันที่อนุมัติเสร็จสิ้น
4.อัตราผลตอบแทนในการลงทุน (Return on Investment – ROI)
วัดผลตอบแทนที่ได้รับจากการลงทุนในกิจกรรมทางการเงิน เช่น การลงทุนในระบบสารสนเทศทางการเงินหรือการพัฒนากระบวนการทางการเงิน
5.อัตราค่าใช้จ่ายทั่วไป (Operating Expense Ratio)
วัดเป็นเปอร์เซ็นต์ของรายจ่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของแผนกการเงินต่อรายได้ทั้งหมดของบริษัท
6.ระยะเวลาในการประมวลผลการชำระเงิน (Payment Processing Time)
วัดเป็นจำนวนวันที่ใช้ในการประมวลผลการชำระเงิน ตั้งแต่วันที่รับคำขอชำระเงินจนถึงการชำระเงินจริง
7.อัตราความผิดพลาดในการบัญชี (Accounting Error Rate)
วัดเป็นเปอร์เซ็นต์ของการบันทึกบัญชีที่ผิดพลาดต่อรายการบันทึกทั้งหมด
8.ระยะเวลาการทำงานของบัญชีเงินเดือน (Payroll Processing Time)
วัดเป็นจำนวนวันที่ใช้ในการประมวลผลเงินเดือนของพนักงาน ตั้งแต่วันที่รับข้อมูลจนถึงการจ่ายเงินเดือนจริง
9.อัตราส่วนแคชโฟลว์ (Cash Flow Ratio)
วัดความสามารถในการสร้างเงินในการดำเนินกิจกรรมทางการเงินขององค์กร
10. ความแม่นยำในการจัดทำรายงานทางการเงิน
รายงานที่จัดทำต้องเสร็จทันตามเวลาที่กำหนดทุกเดือน
คำอธิบาย: ประเมินความถูกต้องของรายงานทางการเงินที่แผนกการเงินจัดทำ เช่น การรายงานยอดเงิน, งบกำไรขาดทุน, และงบแสดงฐานะการเงิน
ตัวอย่าง:
รายงานทางการเงินที่ส่งให้ผู้บริหารต้องไม่เกิดข้อผิดพลาดหรือการคำนวณผิดพลาด
ตัวอย่าง KPI (Key Performance Indicators) ของ แผนกการเงิน
1. อัตราการเติบโตของรายได้ (Revenue Growth Rate)
- คำอธิบาย: KPI นี้ช่วยวัดการเติบโตของรายได้ที่เกิดขึ้นจากการดำเนินธุรกิจในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ ซึ่งสะท้อนถึงความสามารถในการสร้างรายได้เพิ่มขึ้น
2. อัตรากำไรขั้นต้น (Gross Profit Margin)
- คำอธิบาย: วัดประสิทธิภาพในการทำกำไรจากการขายสินค้าหรือบริการโดยไม่รวมค่าใช้จ่ายในการดำเนินการอื่น ๆ เช่น ค่าจ้างหรือค่าใช้จ่ายทั่วไป
3. อัตราการหมุนเวียนของเงินทุน (Return on Investment – ROI)
- คำอธิบาย: วัดความสามารถในการสร้างผลตอบแทนจากการลงทุนในกิจการต่าง ๆ โดยจะช่วยให้แผนกการเงินสามารถประเมินการใช้งบประมาณและการลงทุนต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4. อัตราการชำระหนี้ (Debt to Equity Ratio)
- คำอธิบาย: วัดความสามารถในการจัดการหนี้สินขององค์กร โดยเปรียบเทียบหนี้สินทั้งหมดกับส่วนของผู้ถือหุ้น (equity) เพื่อดูความเสี่ยงในการดำเนินงาน
5. ระยะเวลาในการเก็บหนี้ (Days Sales Outstanding – DSO)
- คำอธิบาย: วัดจำนวนวันที่เฉลี่ยที่ใช้ในการเก็บหนี้จากลูกหนี้ ซึ่งช่วยประเมินประสิทธิภาพในการจัดการเครดิตและการเก็บเงิน
6. อัตราส่วนค่าใช้จ่ายต่อรายได้ (Expense to Revenue Ratio)
- คำอธิบาย: วัดการควบคุมค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในองค์กรโดยเปรียบเทียบกับรายได้ที่ได้รับ
สรุป
KPI ที่กล่าวถึงข้างต้นเป็นตัวอย่างที่ช่วยให้แผนกการเงินสามารถวัดประสิทธิภาพการดำเนินงานด้านการเงินขององค์กรได้อย่างมีระบบ โดยการใช้ตัวชี้วัดเหล่านี้จะช่วยให้แผนกการเงินสามารถจัดการทรัพยากรทางการเงินอย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับเป้าหมายองค์กร
KPI ของแผนกการเงิน อาจแตกต่างกันไปตามวัตถุประสงค์และธุรกิจของบริษัท ดังนั้น ควรทำการปรับแต่งและเลือกใช้ KPI ที่เหมาะสมกับการดำเนินงานและเป้าหมายของแผนกการเงินเองโดยเฉพาะเท่านั้น