การใช้ เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผล เป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้องค์กรสามารถประเมินผลการทำงานของพนักงานได้อย่างมีระบบ, ถูกต้อง และโปร่งใส เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผลสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และลักษณะของงานที่ต้องการประเมิน นี่คือลิสต์เครื่องมือที่นิยมใช้ในการประเมินผล พร้อมคำอธิบายและตัวอย่าง:
1. ระบบการประเมินผลการทำงาน (Performance Management System)
เครื่องมือ ระบบการประเมินผลการทำงานออนไลน์ (Performance Management Software) เช่น BambooHR, Workday, Lattice, 15Five
อธิบาย
ระบบการประเมินผลการทำงานออนไลน์เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ผู้จัดการและพนักงานสามารถติดตามและประเมินผลการทำงานได้อย่างสม่ำเสมอและเป็นระบบ ผ่านการตั้งเป้าหมาย (Goals), การให้ข้อเสนอแนะ, และการประเมินผลในรูปแบบต่างๆ
คุณสมบัติหลัก
- ติดตามความคืบหน้าของเป้าหมาย ช่วยให้ผู้จัดการสามารถติดตามความคืบหน้าในการบรรลุเป้าหมายของพนักงาน
- การให้ข้อเสนอแนะแบบทันที ผู้จัดการสามารถให้ข้อเสนอแนะและคอมเมนต์ทันทีหลังการทำงาน
- การประเมินตามเกณฑ์ที่ชัดเจน: ช่วยให้การประเมินผลมีความยุติธรรม เนื่องจากทุกคนได้รับการประเมินตามเกณฑ์เดียวกัน
- การประเมินหลายมุมมอง บางระบบสามารถให้การประเมินจากหลายฝ่าย (360-degree feedback)
ตัวอย่าง
- Workday เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้สำหรับการจัดการประสิทธิภาพของพนักงานและการประเมินผล มีฟังก์ชันการติดตามการพัฒนา และช่วยให้ผู้จัดการสามารถประเมินผลได้ตามระยะเวลาและเกณฑ์ที่กำหนด
- BambooHR ระบบนี้ให้ผู้จัดการสามารถตั้งเป้าหมาย, ติดตามผลงาน, และให้ข้อเสนอแนะกับพนักงานได้อย่างสะดวก
2. การประเมินผลจากการตั้งเป้าหมาย (Goal Setting & OKRs)
เครื่องมือ: SMART Goals, OKRs (Objectives and Key Results)
อธิบาย
เครื่องมือการตั้งเป้าหมาย เช่น SMART Goals และ OKRs เป็นเครื่องมือที่ใช้เพื่อกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน, วัดผลได้ และสามารถติดตามได้ ซึ่งมีความสำคัญในกระบวนการประเมินผลการทำงาน
- SMART Goals: วิธีการตั้งเป้าหมายที่ต้องการความเฉพาะเจาะจง (Specific), วัดผลได้ (Measurable), สามารถทำได้ (Achievable), สอดคล้อง (Relevant), และมีระยะเวลาที่กำหนด (Time-bound)
- OKRs (Objectives and Key Results): การตั้งเป้าหมายที่มีทั้ง “วัตถุประสงค์” (Objectives) และ “ผลลัพธ์หลัก” (Key Results) ที่สามารถวัดได้ ตัวอย่างเช่น การเพิ่มยอดขาย 20% (Key Result) โดยการเปิดตลาดใหม่ 2 แห่ง (Objective)
คุณสมบัติหลัก
- ทำให้เป้าหมายชัดเจนและวัดผลได้ ช่วยให้พนักงานและผู้จัดการเข้าใจและติดตามผลได้
- กระตุ้นการพัฒนาทักษะ พนักงานสามารถตั้งเป้าหมายในการพัฒนาทักษะและการทำงานได้อย่างชัดเจน
- การประเมินผลตามเป้าหมาย การประเมินผลการทำงานสามารถทำได้โดยการดูว่าแต่ละเป้าหมายบรรลุผลหรือไม่
ตัวอย่าง
- SMART Goal: “เพิ่มยอดขายในไตรมาสที่ 3 ให้ได้ 15% โดยมีกลุ่มลูกค้าใหม่เป็นเป้าหมายหลัก”
- OKRs: “Objective: ขยายการตลาดในภูมิภาคใหม่ | Key Result 1: สร้างฐานลูกค้าใหม่ 100 ราย | Key Result 2: เพิ่มยอดขาย 20% ในภาคตลาดใหม่”
3. การประเมินผลแบบ 360 องศา (360-Degree Feedback)
เครื่องมือ แบบสอบถามหรือแบบฟอร์มการประเมินจากหลายมุมมอง (เช่น จากหัวหน้า เพื่อนร่วมงาน และลูกน้อง)
อธิบาย
การประเมินผลแบบ 360 องศา เป็นกระบวนการที่ผู้จัดการประเมินผลงานของพนักงานจากหลายแหล่งข้อมูล รวมถึงการประเมินจากหัวหน้างาน, เพื่อนร่วมงาน, ลูกน้อง, และตัวพนักงานเอง (Self-assessment)
คุณสมบัติหลัก
- การประเมินหลายแหล่งข้อมูล ช่วยให้ได้รับมุมมองที่หลากหลายจากหลายฝ่าย ทำให้การประเมินผลมีความครอบคลุมและยุติธรรม
- การประเมินอย่างรอบด้าน ไม่เพียงแค่ประเมินจากหัวหน้า แต่ยังรวมถึงการประเมินจากบุคคลอื่นๆ ที่มีปฏิสัมพันธ์กับพนักงาน
- การให้ข้อเสนอแนะที่หลากหลาย พนักงานสามารถรับข้อเสนอแนะในหลายด้าน เช่น การทำงานเป็นทีม, ความสามารถในการติดต่อสื่อสาร, และการเป็นผู้นำ
ตัวอย่าง
- แบบฟอร์มการประเมินแบบ 360 องศาอาจจะประกอบไปด้วยคำถามเช่น: “พนักงานรายนี้สามารถทำงานร่วมกับทีมได้ดีหรือไม่”, “พนักงานมีทักษะการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพหรือไม่”, “พนักงานสามารถรับฟังและตอบสนองต่อข้อเสนอแนะได้ดีแค่ไหน”
4. การประเมินผลตามผลลัพธ์ (Results-Based Evaluation)
เครื่องมือ การประเมินโดยใช้ KPI (Key Performance Indicators) หรือ Performance Metrics
อธิบาย
การประเมินผลตามผลลัพธ์หรือ KPI เป็นการใช้ตัวชี้วัดที่สามารถวัดได้จริง เช่น ยอดขาย, การผลิต, ความพึงพอใจของลูกค้า เป็นต้น ซึ่งมักใช้ในการประเมินผลพนักงานในตำแหน่งที่มุ่งเน้นผลลัพธ์หรือผลการดำเนินงาน
คุณสมบัติหลัก
- ชัดเจนและวัดได้ การใช้ตัวชี้วัดที่สามารถวัดผลได้จริง เช่น จำนวนการขาย, จำนวนลูกค้าที่ได้จากการบริการ, เวลาที่ใช้ในการทำงาน
- การประเมินตามเป้าหมายทางธุรกิจ KPI จะเชื่อมโยงกับเป้าหมายและกลยุทธ์ขององค์กร
ตัวอย่าง
- ยอดขาย (Sales): KPI สำหรับพนักงานฝ่ายขายอาจจะตั้งเป้าให้ทำยอดขายได้ 500,000 บาทในเดือนหน้า
- การสนับสนุนลูกค้า (Customer Support): KPI สำหรับทีมบริการลูกค้าอาจจะเป็นการตอบสนองลูกค้าภายในเวลา 2 ชั่วโมง
5. การประเมินผลแบบประเมินตนเอง (Self-Assessment)
เครื่องมือ: แบบสอบถามการประเมินตนเอง, แบบฟอร์มการประเมินตนเอง
อธิบาย
การประเมินผลแบบประเมินตนเองเป็นเครื่องมือที่พนักงานใช้ในการประเมินผลงานและความก้าวหน้าของตนเอง ซึ่งช่วยให้พนักงานได้สะท้อนและมองเห็นการพัฒนาในตนเองได้ดีขึ้น
คุณสมบัติหลัก
- การสะท้อนผลการทำงานของตนเอง: พนักงานจะประเมินผลการทำงานของตนเอง และทบทวนสิ่งที่ทำได้ดีและสิ่งที่ต้องพัฒนา
- การตั้งเป้าหมายในอนาคต: ช่วยให้พนักงานตั้งเป้าหมายการพัฒนาทักษะหรือการปรับปรุงผลงานในอนาคต
ตัวอย่าง
- พนักงานสามารถประเมินตนเองโดยตอบคำถามเช่น “ฉันทำงานตามเป้าหมายที่ตั้งไว้หรือไม่” หรือ “สิ่งที่ฉันทำได้ดีในปีนี้คืออะไร และอะไรที่ควรปรับปรุง”
6. การประเมินด้วยการสัมภาษณ์ (Interview-Based Evaluation)
เครื่องมือ: การสัมภาษณ์ประเมินผลการทำงาน เช่น การสัมภาษณ์ประเมินผล (Performance Appraisal Interview)
อธิบาย
การสัมภาษณ์ประเมินผลการทำงานมักจะเกิดขึ้นเมื่อพนักงานและผู้จัดการพบกันเพื่อพูดคุยถึงผลการทำงานในช่วงเวลาหนึ่ง โดยทั่วไปจะมีการกำหนดเกณฑ์การประเมิน เช่น ผลการทำงานในโครงการต่างๆ ความสำเร็จ หรือการบรรลุเป้าหมาย
คุณสมบัติหลัก
- การสนทนาตรงไปตรงมา พนักงานและผู้จัดการจะมีการพูดคุยถึงความสำเร็จและความท้าทายที่พบในการทำงาน
- การให้ข้อเสนอแนะแบบเจาะลึก ผู้จัดการสามารถให้คำแนะนำและข้อเสนอแนะที่มีประโยชน์
ตัวอย่าง
ผู้จัดการสามารถตั้งคำถามเช่น “คุณคิดว่าอะไรเป็นปัจจัยที่ทำให้คุณประสบความสำเร็จในปีนี้” หรือ “คุณเห็นว่ามีอุปสรรคอะไรที่คุณต้องการความช่วยเหลือในการทำงาน”
ปัจจัยที่ควรพิจารณาในการเลือกใช้เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผล
- วัตถุประสงค์ของการประเมิน: เพื่อพัฒนาพนักงาน หรือเพื่อการตัดสินใจเรื่องการเลื่อนขั้น
- ตำแหน่งงาน: แต่ละตำแหน่งงานมีความแตกต่างกัน จึงต้องเลือกเครื่องมือที่เหมาะสม
- ขนาดขององค์กร: องค์กรขนาดใหญ่และขนาดเล็กอาจมีเครื่องมือที่แตกต่างกัน
- ทรัพยากรที่มี: งบประมาณ เวลา และบุคลากร
การเลือกใช้ เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผล หลากหลายจะช่วยให้การประเมินผลมีความครอบคลุมและแม่นยำมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ การสื่อสารที่ชัดเจนและเปิดเผยระหว่างผู้ประเมินและพนักงานก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้กระบวนการประเมินผลเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ
หากคุณกำลังมองหาเครื่องมือที่ช่วยในการประเมินผล KPI สำหรับฝ่ายขาย EsteeMATE มี Features ที่จะช่วยให้คุณประเมินผล KPI ให้กับพนักงานฝ่ายขายได้ ศึกษาข้อมูลพิ่มเติมได้ที่นี่
