ในโลกของการบริหารทรัพยากรบุคคลยุคใหม่ การประเมินพนักงาน หรือ Employee Evaluation คือ หนึ่งในกระบวนการสำคัญที่ช่วยให้องค์กรสามารถพัฒนาและรักษาบุคลากรที่มีคุณภาพไว้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ แล้วจริง ๆ การประเมินพนักงานคืออะไร สำคัญแค่ไหน และทำอย่างไรให้เป็นมืออาชีพ บทความนี้มีคำตอบครบ!
Photo by Claire Nakkachi on Unsplash
Employee Evaluation คือ อะไร?
Employee Evaluation หรือ การประเมินพนักงาน คือกระบวนการที่หัวหน้างานหรือ HR ใช้ในการวัดผลการทำงานของพนักงานในแต่ละช่วงเวลา โดยจะพิจารณาทั้งในด้านผลงาน (Performance) พฤติกรรม (Behavior) และความสามารถเฉพาะตัว (Skills)
วัตถุประสงค์ของการประเมินพนักงาน ได้แก่:
- วัดผลการทำงานเพื่อการพัฒนา
- ใช้ประกอบการตัดสินใจเรื่องการเลื่อนตำแหน่งหรือปรับเงินเดือน
- สร้างแรงจูงใจให้พนักงานพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
- สื่อสารความคาดหวังระหว่างองค์กรกับพนักงาน
ทำไมการประเมินผลพนักงานจึงสำคัญ?
การประเมินพนักงานที่ดี ไม่ได้มีไว้เพียง “ตัดสิน” แต่ยังช่วยในการ:
- พัฒนาศักยภาพพนักงาน: ทำให้พนักงานรู้จุดแข็งและจุดที่ควรพัฒนา
- สื่อสารเป้าหมายองค์กร: ช่วยให้พนักงานเข้าใจว่าบทบาทของตนส่งผลต่อเป้าหมายบริษัทอย่างไร
- ลดอัตราการลาออก: เพราะพนักงานรู้สึกว่าตนมีคุณค่าและได้รับการพัฒนา
- วางแผนกำลังคนในระยะยาว: HR สามารถใช้ข้อมูลจากการประเมินในการวางแผน Talent Management
ประเภทของการประเมินพนักงาน
การประเมินพนักงานมีหลายรูปแบบ โดย HR สามารถเลือกใช้ตามความเหมาะสมขององค์กร เช่น:
1. การประเมินตนเอง (Self-Evaluation)
ให้พนักงานประเมินตนเองตามเกณฑ์ที่กำหนด ช่วยสะท้อนมุมมองส่วนตัวและสร้างความรู้สึกร่วมในการประเมิน
2. การประเมินโดยผู้จัดการ (Manager Evaluation)
หัวหน้าประเมินผลงานของพนักงาน ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมที่สุด เนื่องจากผู้จัดการใกล้ชิดกับพนักงานโดยตรง
3. การประเมินแบบ 360 องศา (360-Degree Evaluation)
ประเมินจากหลายแหล่ง เช่น หัวหน้า เพื่อนร่วมงาน ลูกค้า และตนเอง ให้มุมมองรอบด้านและเป็นกลาง
ขั้นตอนการประเมินพนักงานแบบมืออาชีพ
- กำหนดเป้าหมายการประเมิน: เช่น ประเมินรายปี รายไตรมาส หรือเพื่อการโปรโมท
- ออกแบบฟอร์มประเมินที่ชัดเจน: ระบุเกณฑ์ชัดเจน เช่น KPI, Soft skills, Collaboration
- ให้คำแนะนำแก่ผู้ประเมิน: เพื่อความเป็นธรรมและลด Bias
- สื่อสารให้พนักงานเข้าใจ: ทั้งจุดประสงค์และวิธีการประเมิน
- นัดหมายและทำการประเมิน: รวมถึงการประชุม Feedback กับพนักงาน
- บันทึกและนำข้อมูลไปใช้: ทั้งในเชิงพัฒนาและบริหารจัดการ HR
ตัวอย่างฟอร์มประเมินพนักงาน (Download)
ดาวน์โหลดฟรีตัวอย่างฟอร์มประเมินแบบต่าง ๆ:
Tip: เลือกใช้ฟอร์มที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมองค์กร และสามารถ Custom ได้ตามลักษณะงาน
เครื่องมือช่วยประเมินผล (แนะนำ esteemate.io)
หากคุณกำลังมองหาเครื่องมือช่วยประเมินพนักงานที่ใช้ง่าย รวดเร็ว และลดงานเอกสาร แนะนำให้ลอง esteemate.io
จุดเด่นของ esteemate.io:
- รองรับการประเมิน Self, Manager, 360
- ส่งแจ้งเตือนการประเมินอัตโนมัติ
- สรุปผลรายงานอย่างมืออาชีพ
- ใช้งานผ่านมือถือได้ง่าย
เหมาะสำหรับทั้ง HR มือใหม่และองค์กรที่ต้องการปรับระบบให้ทันสมัย
สรุป
Employee Evaluation คือ หัวใจของการพัฒนาทรัพยากรบุคคลอย่างยั่งยืน ไม่ว่าจะเป็นการวัดผลงาน การให้ Feedback หรือการวางแผนในอนาคต หากองค์กรมีระบบประเมินที่ชัดเจน จะช่วยให้พนักงานเติบโตและพร้อมขับเคลื่อนองค์กรไปข้างหน้า
แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม
- คู่มือ OKR สำหรับพนักงานแบบเข้าใจง่าย
- 5 ตัวอย่างฟอร์มการประเมินที่องค์กรชั้นนำใช้
- วิธีใช้ esteemate.io สำหรับ HR ยุคใหม่
หากคุณชอบบทความนี้ อย่าลืมแชร์ให้เพื่อน HR ของคุณ หรือกดบันทึกไว้ใช้ตอนประเมินรอบถัดไปนะคะ 😊